W Sukowie szkoła początkowa istniała już w czasach Komisji Edukacji Narodowej – dokumenty z tego okresu zostały spalone przez Niemców w czasie rewizji prowadzonej w szkole w czasie II wojny światowej (tak twierdził w 1973 roku ówczesny kierownik tutejszej szkoły – Kazimierz Pyzik, autor książki „Sylwetki nieznanych bohaterów”).

Na przełomie XIX i XX wieku szkoła mieściła się w jednoizbowym budynku drewnianym, krytym strzechą. Budynek ten mieścił się w Sukowie Modrzewie pod numerem 4. W jednej izbie lekcyjnej uczyła się klasa wstępna oraz klasy I, II i III – oczywiście wszystkie klasy w jednym czasie i z jednym nauczycielem.

Na początku XX wieku nauczycielem szkoły w Sukowie był Kosakiewicz (imię nieznane) pochodzący z Daleszyc i tam mieszkający. Dojeżdżał do pracy codziennie. Stan budynku szkolnego był wówczas bardzo kiepski, więc podjęto decyzję o budowie nowej. W 1911 roku rozpoczęto budowę na działce po zlikwidowanej karczmie w Sukowie Borkach (nr 215). Budową kierował nauczyciel Kosakiewicz. Wzniesiono budynek parterowy z czerwonej cegły i pokryto go strzechą. Nowa szkoła posiadała cztery sale lekcyjne i dwa korytarze. W nowej szkole funkcjonowało sześć klas aż do roku 1938, kiedy to zorganizowano siódmą klasę. Jedną salę (a okresowo dwie) zamieniono na mieszkania dla nauczycieli. Przy szkole wybudowano niewielką stodołę i oborę, ponieważ nauczyciele uprawiali szkolną działkę i hodowali zwierzęta. W latach 30-tych okazało się, że szkoła jest za mała i w 1938 podjęto decyzję o nadbudowaniu piętra. Przed wybuchem II wojny światowej budowę ukończono w stanie surowym, szkołę przykryto blachą i wykończono jedną klatkę schodową oraz mieszkania służbowe i kancelarię (wschodnia część budynku na piętrze). Rozbudową kierował ówczesny kierownik szkoły, Kazimierz Pyzik. Budowę finansowali mieszkańcy. Sale lekcyjne na piętrze zostały wykończone dopiero w latach 50-tych. Podobnie klatka schodowa prowadząca do mieszkania. W roku 1964 rozpoczęto budowę sanitariatu. W 1968 roku rozburzono będącą w bardzo złym stanie technicznym oborę i stodołę przyszkolną i wybudowano nowy budynek gospodarczy. W 1969 roku rozpoczęto budowę czteromieszkaniowego domu nauczyciela, który ukończono pod koniec 1971 roku. W latach 1962-1968 prowadzono zamianę gruntów, aby uzyskać obszerniejszy plac dla potrzeb szkoły. Działka, na której stał budynek szkolny, nie posiadała urzędowej księgi wieczystej. Poszukiwania w archiwach nie przyniosły rezultatu. Nową księgę wieczystą sporządzono na mocy decyzji Gromadzkiej Rady Narodowej w Sukowie oraz Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Kielcach. Dokumenty archiwalne dotyczące działki szkolnej w końcu odnaleziono. Na tej podstawie zamieniono część działki szkolnej na działkę sąsiednią w relacji 1m² za 1m². Na uzyskanym w ten sposób terenie wzniesiono budynek gospodarczy i dom nauczyciela, urządzono boisko szkolne i ogrodnicze działki nauczycielskie. Zamianę gruntu prowadzono z myślą o rozbudowie szkoły, która pozbawiona była sali gimnastycznej, a w przyszłości mogłaby okazać się za mała. W latach 60-tych, a nawet 70-tych szkoła należała jednak do najładniejszych szkół w powiecie kieleckim. W tym czasie około 50 procent szkół w powiecie kieleckim mieściła się w barakach, w tym także wiele szkół znacznie większych niż ta w Sukowie. Przyczyną utrudniającą rozpoczęcie budowy szkoły były jednak kilkakrotne zmiany w tym czasie przynależności administracyjnej Sukowa do byłych gromadzkich, a następnie gminnych rad narodowych (Suków, Borków, Daleszyce), jak również kilkakrotne zmiany lokalnych planów zagospodarowania przestrzennego, w których zmieniono także koncepcje lokalizacji szkoły w Sukwoie jako zbiorczej. W latach 1964-65 budynek był gruntownie wyremontowany, następnie w latach 1967-69 przeprowadzono poważne roboty niwelacyjne na nowo uzyskanej działce szkolnej, gdyż część działki była bagienna z niewysychającym ciekiem wodnym, część natomiast stanowiły piaszczyste pagórki. W celu przystosowania działki do potrzeb szkoły przywieziono około 3 tys. m³ ziemi i przeprowadzono roboty niwelacyjne. W 1981 roku cały teren szkolny ogrodzono metalowym płotem na betonowym fundamencie. W tym czasie odremontowano szkołę, doprowadzono wodę i wymieniowo stolarkę okienną na nową.

Począwszy od przełomu lat 50-tych i 0-tych czynni nauczyciele podejmowali i kończyli studia wyższe. Na początku lat 70-tych zaczęli zasilać szeregi nauczycielskie tutejszej szkoły absolwenci studiów wyższych.

W latach 1938-1964 szkoła funkcjonowała jako siedmioklasowa. Od roku 1964 do 1999 była szkołą ośmioklasową. Od roku 1999 – sześcioklasowa szkoła podstawowa, a po nim 3-letnie gimnazjum. W latach 1972-75 w szkole mieściła się siedziba Gminnej Szkoły Zbiorczej – dowożono dzieci ze starszych klas z Marzysza. Uruchomiono wtedy świetlicę szkolną z dożywianiem, z której korzystało średnio rocznie 120 dzieci. Dożywianie trwało do lat 80-tych. W latach 1961-63 funkcjonowała tu Szkoła Przysposobienia Rolniczego, reaktywowana w 1964 roku i przeorganizowana na Zasadniczą Szkołę Rolniczą. Swą działalność prowadziła 10 lat kształcąc młodzież z Sukowa, Mójczy, Jaworzni, Zalewa, Daleszyc, Cisowa, Osin, Ociesęk, Piekoszowa, Kajetanowi, Niestachowa. W drugiej połowie lat 60-tych prowadzono szkołę podstawową wieczorową dla dorosłych, a także Uniwersytet Powszechny dla Rodziców. Szkoła była lokum dla prowadzonego przez wiele lat szkolenia jesienno-zimowego dla rolników. Były to lata, gdy szkoła w Sukowie tętniła życiem od godz. 7 do 21. W latach 60-tych, 70-tych i 80-tych szkoła była terenem praktyk studentów WSP i SN. Nauczyciele szkoły prowadzili zajęcia na wysokim poziomie, systematycznie się dokształcając. Wizytacja szkoły przeprowadzona w 1973 roku przez Wydział Oświaty Powiatu Kieleckiego i wizytatorów Kuratorium Oświaty i Wychowania oceniła pracę szkoły jako bardzo dobrą. Wszyscy nauczyciele otrzymali bardzo dobre oceny potwierdzone nagrodami Ministra Oświaty. Szkoła pod względem wyników nauczania i wychowania znalazła się w ścisłej czołówce powiatu kieleckiego. Wizytatorzy metodycy mieli tu swoje etaty, a wśród nich byli miejscowi nauczyciele, jak np. Halina Jaros, Teresa Smolarczyk. Na początku lat 70-tych szkoła znalazła się w grupie szkół, które wdrażały wyrównywanie poziomu startu szkolnego poprzez organizowanie klas zerowych.

Powszechność nauczania, począwszy od lat 60-tych, wynosiła 100 procent. Od 1964 roku 100 procent absolwentów szło do szkół ponadpodstawowych, a kilkoro z każdego rocznika ukończyło studia wyższe. Wśród absolwentów tutejszej szkoły byli nauczyciele, przedszkolanki, pielęgniarki, inżynierowie, księża, zakonnice i zakonnicy, lekarze, farmaceuci, pracownicy naukowi. Postęp w tej dziedzinie w porównaniu z okresem sprzed II wojny światowej był imponujący, ponieważ w dwudziestoleciu międzywojennym studia ukończyły tylko 3 osoby i niewiele więcej zdobyło średnie wykształcenie.

Od 1963 roku szkoła była siedzibą Ogniska ZNP, którego prezesem był Zdzisław Sołtys (jednocześnie był sekretarzem Zarządu Oddziału Powiatowego ZNP). Po jego odejściu funkcję tę przejęła Michalina Sołtys pełniąc ją do czasu przejścia do administracji gminy Daleszyce. Była ona również przez 8 lat członkiem Prezydium Zarządu Głównego ZNP w Warszawie, a także prze wiele lat radną w gromadzkiej gminie i województwie. Prowadziła również działalność polityczną pełniąc społecznie różne funkcje do szczebla centralnego włącznie. W latach 1968-76 była członkiem Naczelnego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego w Warszawie.

            Szkoła w Sukowie prowadziła ożywioną działalność kulturalną. W okresie międzywojennym działał tu zespół teatralny kierowany przez nauczycieli, skupiający także młodzież pozaszkolną. Wystawiał on różne sztuki teatralne, nawet na scenach WDK i teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, oraz w okolicznych miejscowościach. Kierownik Stanisław Marcinkowski prowadził zespół instrumentalny trzygłosowy odnoszący znaczne sukcesy na imprezach powiatowych. W latach późniejszych istniał w szkole także chór. Corocznie nauczyciele, szczególnie poloniści, muzycy i plastycy, przygotowywali po kilka okolicznościowych występów dla miejscowego środowiska. Były to imprezy przygotowywane z wielką starannością, prezentujące wysoki poziom artystyczny.

Mimo braku sali gimnastycznej na wysokim poziomie stały w szkole zajęcia sportowe, organizowane w ramach lekcji lub zajęć pozalekcyjnych. Uczniowie brali systematycznie udział w olimpiadach przedmiotowych, różnych konkursach i zawodach sportowych. Do rozwoju sportu w szkole przyczynili się nauczyciele Stanisław Maj i Weronika Kubicka, która, będąc równocześnie przewodnikiem turystycznym, z pasją wdrażała dzieci do uprawiania krajoznawstwa.

W roku 1994 dyrektorem szkoły został Wojciech Ziółkowski, który rozpoczął prace związane z rozbudową placówki. Uzyskano pomoc od Kuratorium Oświaty w Kielcach i Urzędu Gminy w Daleszycach. Wspólna praca została uwieńczona sukcesem. 22 października 1994 roku nastąpiło uroczyste otwarcie Szkoły Podstawowej w Sukowie. Ceremonii tej dokonał dyrektor Wojciech Ziółkowski. W uroczystości udział wzięli: Andrzej Sygut – kurator, Kazimierz Szostak – sekretarz Urzędu Gminy w Daleszycach, Andrzej Stelmach – przewodniczący Komitetu Rozbudowy Szkoły, grono pedagogiczne, uczniowie i mieszkańcy Sukowa. 25 stycznia 1995 roku odbyła się uroczystość przekazania szkole Miejsca Pamięci Narodowej w lesie Papiernia. Akt przekazania wręczyła dyrektorowi szkoły Prezes Oddziału Związku Inwalidów Wojennych – Janina Domagała. Nauczyciele i uczniowie przejęli opiekę nad pomnikiem ofiar hitleryzmu. 14 czerwca 1998 roku szkoła otrzymała imię Partyzantów Armii Krajowej Ziemi Kieleckiej. Uroczystość ta została połączona z poświęceniem nowego sztandaru, tablicy upamiętniającej to ważne wydarzenie oraz poświęceniem i oddaniem do użytku sali gimnastycznej. W 1999 roku powstało gimnazjum. Harmonijna współpraca uczniów obu szkół przynosi dobre wyniki. Na terenie szkoły prowadzą działalność harcerstwo i zuchy oraz sekcje sportowe, które mają bardzo dobre zaplecze (siłownia, sauna, natryski) zapewniające im prawidłowe funkcjonowanie. Młodzież korzysta z dobrze wyposażonej pracowni komputerowej, z bogatego księgozbioru biblioteki (również i na miejscu), ze świetlicy i stołówki. W szkole organizowane są różne imprezy (m.in. dyskoteki, konkursy, zawody), spotkania z ciekawymi ludźmi, wycieczki, wyjazdy na basen (szkoła posiada autokar do dyspozycji). Dzięki takim możliwościom uczniowie mogą rozwijać swoje zainteresowania, pogłębiać wiedzę z różnych dziedzin, poprawiać sprawność fizyczną, spędzać przyjemnie czas w szkole.

Dokumenty dotyczące kadry nauczycielskiej, w tym kierowniczej, od początku XX wieku są niepełne. Kolejni kierownicy szkoły od początku wieku to: Kosakiewicz, Karol Zieliński, Stefan Bednarski, Adela Androchowicz. Następnie stanowisko dyrektora szkoły sprawowali:

1935-1945 Kazimierz Pyzik

1945-1946 Irena Barańska

1946-1949 Piotr Wilczyński

1949-1955 Maria Hanusz

1955-1963 Stanisław Marcinkowski

1963-1964 Jadwiga Marcinkowska

1964-1967 Zdzisław Sołtys

1967-1986 Michalina Sołtys

1986-1987 Władysław Długosz

1987-1994 Dariusz Orski

1994 – Zofia Dziarmaga-Banakiewicz, Wojciech Ziółkowski

 

Należy wspomnieć pracującego w szkole w Sukowie w latach 20-tych i 30-tych Jana Kupca, późniejszego długoletniego prezesa Zarządu Okręgu ZNP w Kielcach, a w czasie wojny prezesa Tajnej Organizacji Nauczycielskiej na województwo kieleckie. Jan Kupiec do końca życia był aktywnym działaczem ZNP, członkiem władz centralnych, niestrudzonym bojownikiem o godność nauczyciela i wysoką pozycję społeczną zawodu nauczycielskiego.

Kazimierz Pyzik w czasie wojny prowadził bardzo intensywną działalność w szeregach AK pod pseudonimem „Niezłomny”. Ten okres swego życia opisał w książce „Sylwetki nieznanych bohaterów”. Był także działaczem ZNP oraz harcmistrzem ZHP. Zmarł na początku lat 80-tych.

Stanisław Marcinkowski odszedł ze szkoły w Sukowie, aby objąć stanowisko zastępcy inspektora szkolnego w powiecie kieleckim, a następnie stanowisko dyrektora Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Kielcach. Był także pracownikiem naukowym w kieleckiej WSP oraz działaczem ZNP. Zmarł w 1989 roku.

Zdzisław Sołtys odszedł ze szkoły w Sukowie na stanowisko podinspektora szkolnego, a następnie był zastępcą inspektora szkolnego w powiecie kieleckim. Był działaczem ZNP. (Łw)